سرطان پوست یکی از شایعترین سرطانهای شناخته شده توسط علم پزشکی است که در تمام دنیا رواج دارد و شاید بسیاری از خالها و زخمهای پوستی که در بدن خیلی از مردم مشاهده می شود، نوعی سرطان باشد که خود نیز خبر ندارند.
سرطان پوست سه نوع است :
1. سرطان سلولهای پایه ای ( بازال سل کارسینوما)
2. سرطان سلولهای سنگفرشی ( اسکوآموسسل کارسینوما )
3. خال بدخیم ( ملانومای بدخیم)
1. سرطان سلولهای بازال ( BCC)
علتهای بروز این سرطان عبارتند از : الف) تابش نور خورشید که به صورت مزمن و طولانی مدت و برای مدهها و سالیان متمادی به پوست بدن انسان بتابد مانند کشاورزانی که روزها بدون کلاه و پوشش سر وصورت در مزارع مشغول کار می شوند و یا کسانی که برای دفعات مکرر در سواحل دریاها برای برنزه شدن پوست صورت و بدن در برابر تابش اشعۀ خورشید قرار می گیرند و خود را کاندیدای کسب این سرطان می کنند.
ب) آرسنیک. این ماده که در برخی داروها و سموم گیاهی و آب آشامیدنی برخی شهرها ( آب چاه ، چشمه و آب شهر) وجود دارد در صورتی که برای مدت طولانی مصرف شود مولد سرطان پوست است. مثلاً سمی که به انگور زده می شود دارای مقادیر زیادی آرسنیک است و چون از طریق پوست بدن جذب می شود و انسان نیز انگور را مصرف می کند ( چه به صورت خوراکی و یا به صورت مشروبات الکلی ) در نتیجه مصرف زیاد و طولانی مدت انگور می تواند سرطان پوست ایجاد کند.
پ) ارث. ثابت شده است که استعداد فامیلی و ژنتیکی می تواند به ویژه در کودکان و جوانان بیشتر مشاهده شود. سرطان سلولهای پایه ای معمولاً متاستاژ نمی دهد ( به سایر اعضای بدن منتقل نمی شود).
علائم بالینی
زخم پوستی در ناحیۀ سر، صورت و تنه و گردن، ایجاد لکه های قرمز و براق وشبیه دانه های تسبیح یا مرواریدی شکل ، ایجاد خال قهوه ای سیاه در اثر تغییر شکل سلولها ، خونریزی از ضایعه.
تشخیص
بیوپسی و یا نمونه برداری از ضایعۀ مشکوک و یا پاتولوژی و بررسی نمونۀ جراحی شده.
درمان
جراحی ، اشعۀ X، کورتاژ، الکتروکوآگولاسیون ( انجماد) ، رادیوتراپی ، شیمی درمانی.
2.سرطان سلولهای سنگفرشی (S.CC)
این نوع سرطان افزون بر اینکه در پوست انسان بروز می کند،در مخاط ( لب ، مری ، مقعد ، زبان و رحم) نیز به وجود می آید و در واقع به دلیل اینکه متاستاز می دهد ( به سایر اعضا داخلی بدن منتقل می شود) می تواند کشنده هم باشد. به طور مثال اگر به ریه ها منتقل شود و در آنجا پیشرفت کند، منجر به فوت بیمار خواهد شد.
علل
الف ) تابش طولانی مدت نور خورشید؛ ب) آرسنیک ؛ پ) قطران سیگار ، پیپ ، چپق ، قلیان که می تواند سرطان لب و زبان و دهان ایجاد کند ؛ ت) ویروسهای خانواده زگیل یا دستگاه تناسلی؛ ث) محرکهای طولانی مدت که برای ماهها و سالها در تماس با پوست باشند، تماس داشتن با میخ ( مانند نجارها ) یا سوزن ( خیاطها ) و یا فیلتر دخانیات ( سیگاریها ) که قادر است سرطان لب ایجاد کند.
علائم بالینی
ایجاد یک تودۀ کوچک و بزرگ به صورت زخم یا خال در قسمتی از پوست بدن یا مخاطات بیانگر بروز این نوع سرطان است. گاهی زخم مربوطه بدون درد است و دارای لبه های گرد وسخت ویا گل کلمی می شود و خونریزی می کند.
درمان
از طریق جراحی، اشعه درمانی و انجماد و شیمی درمانی می توان بیماران مبتلا را درمان کرد.رادیوتراپی (اشعه یا برق) از درمانهای مفید این نوع سرطان است و در صورت تشخیص و درمان به موقع ، 100% افراد درمان قطعی می شوند.
3.سرطان خال بدخیم ( ملانومای بدخیم )
این سرطان در واقع بدخیم ترین نوع سرطان پوست است و بیشتر افراد نژاد سفید و بور و بلوند به آن مبتلا می شوند. یعنی بیشتبرین شیوع این سرطان درافرادی است که دارای چشمهای آبی و صورت و موی قرمز و بلوند هستند و در درجۀ دوم در افراد با چشمهای سبز و موهای بور شایع است و در سیاهپوستان کمترین میزان این سرطان بروز می کند. این سرطان در جوانها شایعتر از سایر سنین است. دو نوع خال بدخیم ( ندولر و سطحی ) وجود دارد و شایعترین محل ایجاد این نوع خالهای رنگین و بدخیم در کف پاها، سر و گردن ، بستر ناخن ، مشیمیه چشم و مخاط دهان است.
از نظر پزشکی اگر خالی که از قبل در بدن وجود داشته است اکنون بزرگ شده و تیره تر شود و خونریزی کند و یا ملتهب شود و زخم ایجاد کند و یا تولید خارش کند باید با شک فراوان به آن نگریست و به پزشک مراجعه کرد.
علائم بالینی
ایجاد یک خال سطحی در نواحی تنۀ آقایان و ران خانمها می تواند از علائم بالینی محسوب شود. تشکیل خال در نواحی کف دست، پا و بستر ناخن و مخاطات و پوست سر و بازوها ، گردن و صورت نیز از علائم بالینی است.حاشیه خال می تواند منظم یا نامنظم باشد و اگر چند رنگی شود خطرناکتر است. گاهی نیز به صورت قرینه دیده می شوند. خونریزی و زخم در خالهای سیاه و خال بدخیم دارای 3 مرحله است. در مرحلۀ اول فقط پوست گرفتار می شود و در مرحلۀ دوم غدد لنفاوی را مبتلا کند ، اما در مرحلۀ سوم به ریه ها و کبد و مغز و عضلۀ قلبی منتقل می شود.
خال بدخیم به سرعت به غدد لنفاوی منطقۀ خودش گسترش می یابد و از راه خون به کبد و استخوان و مغز و قلب و ریه ها و سایر بافتها حمله ور می شود. پس از انجام بیوپسی یا نمونه برداری اگر ملانین در ضایعه بافت شناسی بود، تشخیص قطعی است.
درمان
درمان با جراحی تومور و گاهی قطع عضو، شیمی درمانی ، ایمونوتراپی و ید رادیواکتیو انجام می شود.
نظرات شما عزیزان:
آمار
وبلاگ:
